Италия
Италияның астанасы: Рим қаласы.
Географиялық орналасуы: Италия Оңтүстік Еуропаның орталық бөлігінде, Апеннин түбегінде орналасқан.
Солтүстік-батыста Франциямен шектеседі.
Солтүстікте Швейцария және Австриямен шектеседі.
Солтүстік-шығыста Словениямен шектеседі.
Жалпы аумағы- 301 мың шаршы шақырым
Уақыт айырмашылығы - Астана уақытынан 3 сағатқа артта.
Италияның мемлекеттік құрылымы — Республикалық.
Мемлекет басшысы — президент Джорджо Наполитано.
Заң шығарушы билік — 5 жылға сайланатын екі палаталы парламент.
Діні - Италияда католицизм басым (99%), оның орталығы — Ватикан, ел астанасында орналасқан.
Халқы - Халықтың 95%-ы итальяндықтар. Қалғандары — әртүрлі ұлт өкілдері құрайд,: неміс тілді тирольдықтар, словендер, француздар, албандар, гректер.
Ақша бірлігі - евро.

Тілі
Мемлекеттік тілі — итальян тілі. Сондай-ақ Италияда итальян тілінің әртүрлі диалектілері бар. Барлық диалектілерді Солтүстік, Орталық және Оңтүстік диалектілер деп бөлу қабылданған. Қазіргі итальян тілін «мансапқа жеткен» диалект деп атауға болады, ол қоғамдық-саяси өмірде кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, флоренциялық диалектіде көбінесе саясат туралы емес, мәдениет туралы айтылады. Неміс тілі Больцано мен Оңтүстік Тирольде итальян тілімен тең дәрежеде ресми тіл болып танылған, словен тілі Гориция және Триестте аймақтық мәртебеге ие, француз тілі Аоста аңғарында қолданылады.

Демалыс күндері
Жалпы апталық демалыс күні — жексенбі. Сенбі күні мекемелер жұмыс істемейді, дүкендер мен пошта түске дейін жұмыс істейді, ал дүйсенбіде түстен кейін ашылады.
Мейрамдар: 1 қаңтар - Жаңа жыл; 6 қаңтар - Эпифания немесе Бефана, Құдайдың жерге тусуі, Шоқындыру рәсімі; 8 наурыз - Халықаралық әйелдер күні; 21 сәуір - Римнің негізі қаланған күні; 25 сәуір - Фашизм мен неміс оккупациясынан азат ету күні; 1 мамыр - Еңбек күні; 2 маусым - Италия Республикасының жариялау күні; 15 тамыз - Феррагосто Успение немесе Вознесение күні; 2 қараша - Барлық әулиелер күні, Еске алу күні; 4 қараша - Италия Қарулы Күштер күні; 25 желтоқсан – Рождество.

Италияның климаты
Италияның солтүстігінде Флоренция ендігіне дейін климат Жерорта теңіздік, қалыпты, жазғы орташа температурасы +30°C дейін, қыста термометр бағанасы +8°C төмен түседі. Оңтүстік Италияда — субтропикалық климат жылы және құрғақ жазымен, жазда орташа температурасы +40°C, қыста +12°C.

Ландшафты
Италия көбінесе таулы ел. Солтүстігінде - Альпінің оңтүстік беткейлері, Батыс Еуропаның ең биік нүктесі - Монблан тауы (4808 м), оңтүстікке қарай - Падан жазығы; түбекте — Апеннин таулары (ең биік нүктесі — Корно-Гранде тауы, 2914 м). Сондай-ақ Апенниндер Лигурий, Тоскана-Эмилиан, Умбро-Марк, Абруцц, Кампан, Лукания, Калабрия Апенниндері және Сабини тауларына бөлінеді.

Түбектің шығыс бөлігінде Гаргано түбегі, оңтүстік-шығысында және оңтүстік-батысында Салентина және Калабрия түбектері орналасқан. сәйкесінше белсенді жанартаулар - Везувий және Этна бар.

Шайып жатқан теңіздер: Апеннин түбегінің шығысында Адриат теңізі Венеция шығанағымен шектеседі. Отранто бұғазы Апулия мен Албания арасында Адриат теңізін Ионик теңізімен байланыстырады. Апулия мен Калабрия арасындағы Таранто шығанағы құрлыққа терең еніп жатыр. Өте тар Мессина бұғазы Калабриямен Сицилияны бөліп тұр, ал Сицилия (немесе Тунис) бұғазы135 км, Сицилияны Солтүстік Африкадан бөліп тұр. Тиррен теңізі үшбұрышты бассейнді құрайды, оны Сардиния, Корсика, Тоскана архипелагы, Апеннин түбегі және Сицилия қоршап тұр. Корсиканың солтүстігінде Генуэз шығанағы бар Лигурия теңізі орналасқан.
Сицилия аралының солтүстік-шығыс бөлігінде Неброди таулары, ал оңтүстік-батыс бөлігінде Сардинияның Кампидано жазығы орналасқан.

Кішкентай аралдардың көпшілігі архипелагтарға бөлінген, мысалы, Наполеон Бонапарт жер аударылған Эльба аралын қамтитын Тоскана архипелагы.

Неаполь маңында Искья және Капри сияқты өте әдемі итальян аралдары көрінеді.
Италиядағы ең ұзын өзен - По, оның ұзындығы - 682 км. Ең үлкен көл - Гарда.


Транспорт
Италияда теміржол және автомобиль жолдарының дамыған желісі бар. Сыртқы тасымалдауда теңіз көлігі басым. Ішкі жүк және жолаушылар тасымалында автомобиль көлігі басты рөл атқарады, екінші орында - теміржол көлігі. Темір жолдардың электрлендірілу деңгейі бойынша ел әлемдегі алғашқы орындардың бірін алады. Солтүстік Италия қалаларын заманауи тас жолдар мен теміржолдардың тығыз желісі байланыстырады. Елдің солтүстіктен оңтүстікке созылуына байланысты теміржол және автомобиль жолдары меридиан бағытында дамыды. Көптеген автомобиль және теміржолдар таудың тік беткейлерінде салынған, сондықтан көпірлер мен тоннельдер көп, бұл олардың пайдалануын қымбаттатады. Елдің ішкі және сыртқы тасымалында теңіз көлігі маңызды рөл атқарады. Бұл Италияның Жерорта теңізіндегі су жолында орналасуы, жағалау сызығының ұзақтығы және ел құрамындағы аралдардың болуымен түсіндіріледі. Италия жағалауында 144 порт бар. Италияның ең үлкен порты Генуя — бүкіл Жерорта теңізіндегі ең маңызды порттардың бірі. Генуя Италияның солтүстік-батысы және Швейцария үшін де, сыртқы әлемге қақпа болып табылады. Генуяның Адриатикадағы басты бәсекелесі — Триест порты. Италиядағы жүк айналымы бойынша екінші орында тұрған және Еуропадағы ең маңызды мұнай порттарының бірі болып табылады. Елдегі ең ірі жолаушылар порты — Неаполь Аппеннин түбегінің Сицилия, Сардиния және басқа аралдармен байланыс орталығы болып табылады. Италияда ірі өзендердің болмауына байланысты өзен көлігі нашар дамыған. Италияның азаматтық авиациясы қарқынды дамып келеді. Авиациялық желілер Италияның ірі қалаларын Еуропаның, сондай-ақ басқа құрлықтардың көптеген қалаларымен байланыстырады.

Елдегі ең ірі әуежайлар — Римнің маңындағы Леонардо да Винчи, Милан маңындағы Мальпенса және Линате халықаралық әуе жолдарының маңызды орталықтары болып табылады.

Ел ішінде пойыздармен және автобустармен жүруге болады. Әсіресе «Евростар» супер жылдам пойыздары жақсы. Метро Римде, Миланда және Неапольде жұмыс істейді.

Трамвайлар мен автобустарға билеттерді газет және темекі дүңгіршектерінен (Tabacci) сатып алу керек. Бір билет 90 минут ішінде барлық түрдегі қалалық көліктермен ауысым жасауға рұқсат етеді. Көлікті несие картасы болған жағдайда жалға алуға болады, ал біздің азаматтар көп демалатын жерлерде қолма-қол ақша кепілдігімен алуға болады. Автокөлікті жалға алу 25 жастан асқан адамдарға рұқсат етіледі. Қауіпсіздік белдіктерін көліктерге отырғанда тағу міндетті. Қауіпсіздік белдігін тақпағандар сол жерде айыппұл төлейді. Кішкентай мотоциклді жалға алу қиындық тудырмайды. Көптеген агенттіктер 18 жасқа толмаған және кепілсіз адамдарға мотоциклді жалға бермейді. Италияда оң жақтағы қозғалыс және сол жақтан озу ережесі бар. Қазіргі уақытта елде алкогольдік бақылау таңдау арқылы жүргізіледі, қандағы алкоголь мөлшері 0,08%-дан аспауы керек.
Әр қалада осы қаланың жол көрсеткіштері мен карталарын сатып алуға болады.

Сауда және дүкендер
Бұл елде сіз кез келген талғам мен бюджетке арналған заттардың алуан түрін таба аласыз. Дүкендер дүйсенбіден сенбіге дейін 9:00-ден 20:00-ге дейін жұмыс істейді, кейбіреулері жексенбіде де ашық. Түскі үзіліс 13:00-ден 15:30-ға дейін. Елде 7 қаңтардан 1 наурызға дейін және 10 шілдеден 1 тамызға дейін созылатын екі маусымдық жеңілдіктер және сатылымдар (sconti және saldi) бар. TAXFREE жүйесі,155 евродан астам сомаға сатып алғанда «Taxfree» жазуы бар көптеген дүкендерде жұмыс істейді. Кітаптар, азық-түлік, темекі өнімдері және көрсетілген қызметтер бойынша ҚҚС қайтарылмайды.

Кедендік бақылау
Жеке заттарды бажсыз әкелуге рұқсат етілген; 200 сигарет немесе 100 кіші сигара немесе 50 сигара немесе 250 грамм шылымдық темекі; 2 литр асхана шарабы немесе 1 литрден астам күшті алкогольді сусындар немесе 2 литрге дейін күшті алкогольді сусындар немесе 2 литр шампан; 250 миллилитрге дейін иіс су; 50 миллилитр әтір. Әшекейлерді, екі фотоаппарат, бір бейнекамера, бір радиоқабылдағыш, бір магнитофон, бір велосипед, бір қайық (моторлы болуы мүмкін), екі жұп шаңғы, екі теннис ракеткасы, бір байдарка, бір серфинг тақтасын әкелуге болады. Аңшылық қаруды әкелу үшін итальяндық консулдық мекемесі берген рұқсат қажет. Ол шекарада тіркелуі тиіс. Қару-жарақты, есірткі заттарын, жарылғыш және радиоактивті заттарды, уларды, көркем құндылықтарды әкелуге тыйым салынады. Өнер туындыларын шығару тек ескерткіштерді қорғау министрлігінің рұқсатымен, аудио және бейне жабдықтарын - түбіртекті көрсету арқылы жүзеге асырылады.
Сұрақ қою